Η Μεταφυσική της Περιφοράς του Θνήσκοντος Θεού...

05/04/14 by

Στο Απόκρυφο Ευαγγέλιο του Νικόδημου διαβάζουμε πως ο Ιησούς κατέρχεται στον Άδη όπου και ελευθερώνει τον Αδάμ και όλες τις υπόλοιπες ψυχές που στην συνέχεια τον ακολουθούν στον Παράδεισο. Την εν λόγο κατάβαση -στοιχείο τόσο γνώριμο στους μύθους των λαών- όπως και την ψυχοπομπή μπορούμε να διακρίνουμε με ένα ιδιαίτερο τρόπο το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, όπου τελείται η περιφορά του αποκαθηλωμένου Ιησού, μια πομπή για το σώμα του θεανθρώπου που την ίδια στιγμή το πνεύμα του κατέρχεται «μέσα στα μεσάνυχτα τα σκοτεινά» του άλλου κόσμου. Πολλά μπορούν να ειπωθούν για την περιφορά αυτή, όπως για τις αρχαίες ρίζες του τελετουργικού (βλ. Αδώνια), κατά κύριο λόγο όμως αποτελεί μια κοινωνική δήλωση πως το θείο ενδύθηκε τον θάνατο μετέχοντας με αυτό τον τρόπο στην κοινή μοίρα του ανθρώπου. Ο Επιτάφιος θρήνος είναι χαρακτηριστικός αυτής της...

read more

Σταυρός: Το Σύμβολο που Ενώνει τους Κόσμους...

30/03/14 by

Ο Σταυρός είναι ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά σύμβολα που η ίδια του η μορφή δηλώνει μια ακολουθία ιδεών. Πρόκειται, δηλαδή, για μια φόρμουλα που, όποτε χρησιμοποιείται, ενεργοποιεί κάτι τόσο στο ασυνείδητό μας όσο και στην Άλλη Πλευρά. Βλέπετε, οτιδήποτε είναι συμβολικό για εμάς, για το αστρικό πεδίο είναι πραγματικότητα. Αλλά ας μην πάμε σ’ αυτά τα βαθιά νερά… Δεν νομίζω πως χρειάζεται να σας πω πως ο Σταυρός είναι ένα διαχρονικό και πανανθρώπινο σύμβολο. Αυτά είναι γνωστά. Αυτό που ίσως δεν ξέρετε είναι πως υπάρχουν δυο βασικά είδη σταυρού, ο ισοσκελής ή ελληνικός (που με τις τέσσερις ίσες ακτίνες του υποδηλώνει την ανάπτυξη των τεσσάρων στοιχείων από την πεμπτουσία των πραγμάτων, δηλαδή το Κέντρο, το υπερούσιο Είναι), και ο καμπαλιστικός ή χριστιανικός, του οποίου η οριζόντια δοκός δεν τέμνει την κάθετη ακριβώς στο...

read more

Περί της Αναφορικότητας στο (Υπερβατικό) Άλλο στην Τέχνη του Ιερού…...

29/03/14 by

Πότε ήταν η τελευταία φορά που συναντήσατε κάποιον να προσεύχεται μπροστά σε μια από τις αγιογραφίες που φιλοξενούν τα διάφορα Βυζαντινά Μουσεία της χώρας; Μάλλον ποτέ! Κι όμως, δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα σ’ αυτές και στις εικόνες που κοσμούν το τέμπλο της εκκλησίας στη γειτονιά σας. Εκτός μάλλον από μια – το πλαίσιο αναφοράς. Απομακρυσμένη από το φυσικό της περιβάλλον για το οποίο σχεδιάστηκε να συμπληρώνει, η τέχνη του Ιερού μπορεί εύκολα από γέφυρα προς το υπερβατικό να αλλάξει στις συνειδήσεις μας σε απόμακρη ιδιοτυπία. Ποτέ βέβαια δεν ήταν αυτός ο σκοπός της καθώς με την τέχνη του Ιερού ο άνθρωπος προσπαθεί να ενσαρκώσει το αιώνιο καθώς αναγάγει την ύλη στην ιδέα. Η «μουσειακή» συνείδηση παρόλ’ αυτά μεταφέρει το Ιερό στο πεδίο του ιστορικού στοχασμού. Το άγαλμα και η εικόνα παύουν να αποτελούν...

read more

Η Μεταφυσική των Χρημάτων...

18/03/14 by

Η Μεταφυσική των Χρημάτων ή αλλιώς Γιατί ο Ιούδας Εγκατέλειψε τα Αργύρια Με τουλάχιστον ένα πολύ ιδιαίτερο τρόπο, που συχνά δεν γίνεται εύκολα αντιληπτός, τα χρήματα επιβεβαιώνουν την σχέση του ανθρώπου με την μεταφυσική, δηλαδή την αναφορικότητα σε κάτι άλλο. Και ο τρόπος αυτό αφορά την ίδια την μεσολαβητική τους λειτουργία. Αντίθετα με την ανταλλακτική οικονομία που είναι αναλογική -όπου προσφέρεις μια υπηρεσία ή ένα αγαθό για να λάβεις ένα άλλο αγαθό ή μια υπηρεσία- η χρηματοοικονομία βασίζεται στην αναφορική ιδιότητα του χαρτονομίσματος. Εδώ το αγαθό δεν ισοδυναμεί με ένα χειροπιαστό προϊόν αλλά με μια αφηρημένη έννοια, με μια υπόσχεση αξίας γραμμένη σε χαρτί. Έτσι, ανάμεσα στον αγοραστή και τον πωλητή, μεσολαβεί ένας τρίτος παράγοντας που τους φέρνει σε επαφή και ολοκληρώνει την σχέση τους. Δίκαια επομένως, μπορούμε να αναγνωρίσουμε στα χρήματα μια συμβολική...

read more

Ο Διαβάτης του Μονοπατιού της Νύχτας...

09/03/14 by

Ο Διαβάτης του Μονοπατιού της Νύχτας Ντυμένο με την παγερή σιωπή της Δύσης, το μονοπάτι φτάνει στα πέρατα της πίστης. Μα και εκεί Ιώβ μη λυγίσεις, όσο της καρδιάς σου τη φωτιά δεν σβήσεις. Μόνο μια προσευχή να αφήσεις, στ’ αυτί του Πυροφάνη να ψιθυρίσεις. «Αθάνατη ψυχή μην εγκαταλείψεις, ο έρωτας είναι το φάρμακο της...

read more

Mystery: Μια Ιστορία Εννέα Χρόνων...

08/02/14 by

Όταν τελειώνει ένα άρθρο, ξεκινάει ένα νέο κεφάλαιο… MYSTERY μια ιστορία εννέα χρόνων Οκτώβριος 2004 – Ιανουάριος 2014 Το μόνο σταθερό πράγμα στο σύμπαν είναι πως όλα αλλάζουν. Έτσι και το περιοδικό mystery, γεννήθηκε, ανδρώθηκε και ωρίμασε μέσα από ένα ταξίδι εννέα συνεχόμενων χρόνων με πολλές ευχάριστες αλλά και δύσκολες στιγμές, κάνοντας πολλά λάθη αλλά και σημειώνοντας ακόμη πιο πολλές επιτυχίες. Όπως συμβαίνει όμως σε κάθε καλή ιστορία, φτάνει πάντα εκείνη η σκληρή στιγμή του αποχαιρετισμού, με το νεαρό ήρωα να αφήνει το σπίτι των προγόνων του για να ξεκινήσει το ταξίδι της περιπλάνησης του στο άγνωστο δάσος προς αναζήτηση του δικού του Κάμελοτ. Στην ιστορία του mystery επέλεξα να κάνω σήμερα το επόμενο αυτό βήμα θεωρώντας πλέον πως ένας κύκλος δημιουργίας έχει ολοκληρωθεί, για να ανοίξει ένας καινούργιος και διαφορετικός. Αποφάσισα λοιπόν -όχι...

read more

Η Μεταφυσική της Γέφυρας...

02/01/14 by

Η γέφυρα είναι ο τρόπος που ενώνει δυο σημεία και το επιτυγχάνει μέσα από την ισορροπημένη συνάντηση των προεκτάσεων τους. Γι’ αυτό και η ίδια δεν ανήκει σε καμία από τις δυο πλευρές παρά τις αλλάζει σε κάτι νέο, ξέχωρο από αυτό που είναι ήδη – τις ωθεί στο να αποτελέσουν συνέχεια του ενός και ίδιου δρόμου. Κάπως έτσι και στην οριζόντια διαδρομή της, οι άνθρωποι αναγνώρισαν το στοιχείο του Έρωτα και κατά συνέπεια την δυναμική της υπέρβασης. Όπως η σκάλα και το δέντρο, έτσι και η γέφυρα οδηγεί αλλού, όχι αντικριστά αλλά αντιπέρα, όχι σ’ αυτό τον κόσμο αλλά σε ένα διαφορετικό. Μόνο που στην πραγματικότητα δεν αναφερόμαστε ποτέ σε άλλο τόπο αλλά σε άλλο τρόπο. Κανένας που βαδίζει μια γέφυρα δεν ολοκληρώνει την πορεία μένοντας ίδιος – έχει αποκτήσει (έστω και ασυνείδητα)...

read more

Τι Σημαίνει Ιερό;...

23/12/13 by

  Σε τι διαφέρει ένας άνθρωπος από κάποιο ζώο όταν και τα δυο αυτά είδη μοιράζονται ένα κοινό πεδίο ύπαρξης όπως και πανομοιότυπες βιολογικές ανάγκες; Αν κανείς παρατηρήσει μια αγέλη σκύλων να παίζει σήμερα στο πάρκο, θα εντοπίσει συμπεριφορές κοινές με αυτές μιας ομάδας παιδιών. Υπάρχει όμως μια ουσιαστική διαφορά – τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν κάστρα στην άμμο, να μεταπλάσσουν δηλαδή την ύλη προσδίδοντας της αφηρημένες σημασίες. Αυτή πιστεύω -δίχως αναγκαστικά να περιορίζεται εδώ- είναι και η βασική διαφορά του ανθρώπου από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο, όχι μια διαφορά αξιοκρατική ή ποσοτική αλλά λειτουργική. Ο άνθρωπος διαθέτει αφαιρετική σκέψη, ιδίωμα του είναι η φαντασία. Είναι πολύ πιθανό τα ζώα να καλλιεργήσουν στο μέλλον παρόμοια την φαντασιακή τους ικανότητα – ήδη αυτή την στιγμή, είναι γνωστό πως πολλά είδη ονειρεύονται γεγονός που ίσως μαρτυρά...

read more

Ο Χρήστος Γιανναράς για την Μεταφυσική της Τέχνης σε Αρχαία Ελλάδα και Βυζάντιο...

22/12/13 by

Όσοι παρακολουθούν το συγγραφικό μου έργο όλα αυτά τα χρόνια γνωρίζουν την αγάπη μου για την τέχνη, θέμα που κατέχει κεντρικό ρόλο στα περισσότερα γραπτά μου. Πρόσφατα εντόπισα μια ακόμη πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του συγγραφέα και καθηγητή φιλοσοφίας κ. Χρήστο Γιανναρά (με τίτλο “Αν υπάρχει σήμερα Ελληνικότητα στη Τέχνη” που δόθηκε τον Μάρτιο του 2006 στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης) από την οποία και απομαγνητοφώνησα τα κυριότερα σημεία. Ολόκληρο το βίντεο της τόσο ενδιαφέρουσας αυτής διάλεξης μπορείτε να βρείτε εδώ. Η Τέχνη ως Γλώσσα Ότι ονομάζουμε τέχνη, και σας θυμίζω απλώς ότι η λέξη τέχνη βγαίνει από το αρχαίο ρήμα τεύχω, δηλαδή δημιουργώ, είμαι ο τέκτων ενός έργου, ο κατασκευαστής, ο δημιουργός, ο πλάστης. Όταν μιλάμε για τέχνη θα έλεγα προσωπικά ότι μιλάμε για μια γλώσσα, δηλαδή όπως διαμορφώνουμε μια γλώσσα, κάθε ανθρώπινη...

read more