Υπάρχει προορισμός στο ταξίδι της ψυχής;
Σταθείτε για μια στιγμή και παρατηρείστε πως τα αστέρια που φαινομενικά είναι ακλόνητα στο ουράνιο στερέωμα πως και αυτά ταξιδεύουν, πως γύρω σας όλοι οι άνθρωποι βαδίζουν ασταμάτητα στους δρόμους ενώ ακόμη και οι χυμοί στις φλέβες σας κινούνται και αυτοί στα δικά τους μονοπάτια. Όλα στη φύση βρίσκονται σε μια διαρκή κίνηση, όλα έρχονται από κάπου. Φτάνουν όμως και κάπου; Άραγε, η ίδια η ζωή έχει κάποιο προορισμό;
Αναλογιστείτε λίγο το ποτάμι που ο προορισμός στο δικό του ταξίδι είναι να καταλήξει στις όχθες της θάλασσας. Γνωρίζει μήπως το ποτάμι τον προορισμό του; Αν ναι, γιατί συνεχίζει αφού όταν φτάσει στη θάλασσα θα σβήσει την μοναδικότητα του μέσα στα υπόλοιπα ποτάμια που σχηματίζουν την μεγάλη υγρή κοιλάδα. Αν όχι, τότε γιατί κυλά με τέτοια ορμή;
Το πρόβλημα του προορισμού δεν είναι τόσο προφανές όσο ίσως θα θέλαμε να πιστεύουμε. Διότι συχνά ως προορισμό ενστερνιζόμαστε τα όρια που μας θέτουν οι άλλοι. Είναι εύκολο βλέπετε να υιοθετούμε ξένα όνειρα. Το γεγονός πως παραδίδονται από μια εξωτερική πηγή τα κάνει να φαίνονται περισσότερο αντικειμενικά. Χρειάζεται προσπάθεια να διακρίνουμε τους δικούς μας στόχους μέσα στην πολυφωνία που εσωτερικεύουμε καθημερινά. Και αυτό διότι στη πραγματικότητα, το ζήτημα του προορισμού είναι ερώτημα σκοπού, δηλαδή απορία νοήματος στη ζωή – θέμα που εκ φύσεως είναι δύσκολο καθότι προϋποθέτει ενδοσκόπηση και αυτοκριτική.
Παρόλ’ αυτά, το ερώτημα παραμένει ανοιχτό: ποιο είναι το αίτιο και ποιος ο σκοπός των πραγμάτων; Αν ρωτηθεί ο καθένας από εμάς θα δώσει την δική του άποψη, βασισμένη στην προέλευση αλλά και τον προσωπικό του στόχο. Η άποψη μας είναι μοναδική ακριβώς γιατί προκύπτει από την δική μας οπτική, οπτική που διαφέρει αν συγκριθεί με αυτές των υπολοίπων.
Μήπως τότε αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει ένας καθολικός προορισμός στη ζωή; Κι όμως! Το γεγονός πως υπάρχουν διαφορετικοί δρόμοι δείχνει πως υπάρχει η έννοια του «δρόμου» που υπερβαίνεις τις επιμέρους κατευθύνσεις, που δεν αφορά την γεωγραφία των επιθυμιών μας αλλά έχει ισχύ σ’ όλους ανεξαιρέτως γιατί ακριβώς δεν περιορίζεται από καμία ιδιαιτερότητα. Αντίστοιχα, μπορεί να μην υπάρχει ένας προορισμός κοινός για όλους, αλλά να υπάρχει εκείνος ο προορισμός που είναι καθολικός υπερβαίνοντας τις επιμέρους διαφορετικότητες μας. Και ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσουμε αυτόν τον προορισμό είναι να ταξιδέψουμε προς αυτόν.
Αυτό είναι το ταξίδι του ήρωα που τόσο περίτεχνα έχει εικονογραφήσει η παγκόσμια μυθολογία από τον Γκιλγκαμές και τον Ηρακλή μέχρι τον Χριστιανό Ροδόσταυρο, μια διαδρομή που ξεκινά με την γέννηση, την έξοδο από την γονεϊκή εστία, την περιπλάνηση και φυσικά τον θάνατο και την επαναγέννηση.
Στο αρχετυπικό ταξίδι του ήρωα ο προορισμός δεν είναι η κυριαρχία στα πάθη –που στη μυθολογία παριστάνονται συνήθως με όψεις τεράτων- αλλά η ανάσταση. Και ανάσταση δεν σημαίνει επιστροφή σε μια προηγούμενη κατάσταση. Σημαίνει αλλαγή, ριζική αλλαγή όχι τόπου –κανένα ταξίδι δεν σε πηγαίνει αλλού- αλλά τρόπου, νέου τρόπου στην κατανόηση, στην δράση, στην ύπαρξη με λίγα λόγια.
Το ταξίδι μας αλλάζει, μας μεταμορφώνει και αυτό γιατί μας βγάζει από τα γνώριμα όρια μας για να ανακαλύψουμε πως ακόμη πιο πέρα από τη ζωή που θεωρούσαμε τόσο δεδομένη, υπάρχει ένα νέο θαυμαστό σύμπαν που περιμένει να το εξερευνήσουμε.
Και γι’ αυτό ακριβώς η εικονογραφία της ανάστασης στους μύθους φαντάζει τόσο παράδοξη, διότι περιγράφει το ασύνηθες, την μεταστροφή δηλαδή του ατόμου από το «εγώ» στο «είμαι».
Στο τέλος αυτού του ταξιδιού η ψυχή δεν έφτασε στο τέλμα του ορίζοντα της. Έχει αλλάξει τον βαθμό παρουσίας της στο εδώ και το τώρα που είναι ίσως, ο απόλυτος προορισμός των πραγμάτων.