Το Κρυφό Νόημα των Λέξεων του Παράξενου

06/08/13 by Γιώργος Ιωαννίδης

Σας αρέσουν τα παιχνίδια; Και εμένα! Ας παίξουμε, λοιπόν, λίγο με τις λέξεις και, πιο συγκεκριμένα, με τις λέξεις παράξενο, παραφυσικό, ανεξήγητο και μυστήριο. Τι το ιδιαίτερο έχουν; Προσέξτε:
Όπως όλοι γνωρίζουμε, παράξενο σημαίνει αυτό που αποκλίνει από το συνηθισμένο και προκαλεί έκπληξη και προβληματισμό. Η αναφορά που κάνουν τα λεξικά στο ζήτημα της απορίας που γεννά το παράξενο δεν είναι τυχαία, αφού το δεύτερο συνθετικό της λέξης είναι ο ξένος. Η λέξη ξένο αφορά εκείνο που αντιδιαστέλλεται με το οικείο και, από την αρχαιότητα ακόμη, ο όρος δεν είχε αρνητική χρεία.
Με την προσθήκη, όμως, του παρά, το αρχικό νόημα τροποποιείται. Έτσι, το συνθετικό παρά σημαίνει αυτό που είναι παράλληλα, ενώ άλλοτε περιγράφει μια απόκλιση, μια αλλοίωση, ακόμη και μια υπερβολή. Κάπως έτσι το παράξενο αποκτά αρνητική έννοια, αφού δηλώνει αυτό που αποκλίνει του γνώριμου, του ό,τι θεωρούμε φυσικό. Και πού το πρόβλημα, θα μου πείτε τώρα; Το πρόβλημα γίνεται καλύτερα αντιληπτό αν εξετάσουμε μια άλλη λέξη: το παραφυσικό.
Όπως αναφέρουν και τα λεξικά, η λέξη παραφυσικό είναι ακριβής απόδοση του αγγλικού paranormal (βλ. paranormal activity, που κακώς έχει μεταφραστεί ως μεταφυσική δραστηριότητα, αφού Μεταφυσική είναι κλάδος της φιλοσοφίας που πραγματεύεται τις αρχές και τις αιτίες των όντων), που είναι σύνθετη από το ελληνικό παρά και το αγγλικό normal, δηλαδή το φυσικό ή φυσιολογικό. Ως εκ τούτου αφορά φαινόμενα που εκδηλώνονται παράλληλα (ή αντίθετα, αν λάβουμε υπόψη μας τη λατινική σημασία του para) με τους γνωστούς νόμους της Φυσικής. Φαινόμενα οριακά με την κυριολεκτική σημασία της λέξης.
Από τη στιγμή, όμως, που τα φαινόμενα αυτά εκδηλώνονται στο φυσικό πεδίο, δεν γίνεται παρά να είναι φυσικά (και όχι υπερφυσικά)… απλά με τρόπους που ακόμη αγνοούμε. Κατά συνέπεια, δεν είναι αντίθετα προς τη φύση (αρά δεν είναι παραφυσικά), ούτε ασφαλώς ανοίκεια (δηλαδή παράξενα). Είναι απλά, και για την ώρα, ανεξήγητα… Ακόμη μια σύνθετη λέξη εδώ, από το εξήγηση και το στερητικό άλφα. Ανεξήγητο, λοιπόν, είναι αυτό που δεν επιδέχεται ερμηνεία.
Κι όμως, τα φαινόμενα που απασχολούν την Παραδοξολογία, κατά καιρούς και όσο αυξάνονται οι επιστημονικές έρευνες, βρίσκουν τις απαντήσεις τους. Μήπως, λοιπόν, ούτε το ανεξήγητο ταιριάζει εδώ ως όρος-ομπρέλα για τα οριακά φαινόμενα;
Ας δούμε τώρα και τη λέξη μυστήριο: αρχαία όσο και η ιστορία, η λέξη μυστήριο βγαίνει από το επίθετο μυστικός, που είναι αυτός που σχετίζεται με τα μυστήρια, δηλαδή ο μύστης από το μύω (που σημαίνει κλείνω), δηλαδή αυτός που κλείνει το στόμα του για να μην επαναλάβει μια κρυμμένη αλήθεια. Κατά συνέπεια, τα μυστήρια του κόσμου τούτου κρύβουν ένα κρυφό νόημα, μια λανθάνουσα αλήθεια, που περιμένει τον αναζητητή να την αποκαλύψει. Δεν θα έχω δίκιο, λοιπόν, αν πω πως αυτή καλύτερα από κάθε άλλη λέξη μπορεί να περιγράψει τα οριακά φαινόμενα, που με τον τρόπο τους φανερώνουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα για το σύμπαν που κατοικούμε;