Η Εξελικτικά Κοσμολογική Αξία της Φαντασίας

17/07/10 by arpokratis

Τι είναι αυτό που μας ξεχωρίζει από τα ζώα; Η ανώτερη νοημοσύνη μήπως; Και αν ναι, τότε τι την κάνει ανώτερη (και από ποιον;) ή πιο σωστά, τι συνέβη και έγινε ανώτερη (και ξανά πάλι από ποιον);
Πιστεύω πως μπορούν να δοθούν εδώ πολλές διαφορετικές απαντήσεις, υπό το πρίσμα διαφορετικών επιστημών, φιλοσοφικών σχολών και θρησκευτικών παραδόσεων. Γνώμη μου όμως είναι πως αυτό που μας κάνει τόσο ιδιαίτερους είναι η λειτουργία της φαντασίας!
Η φαντασία είναι ο οραματισμός πιθανόν καταστάσεων και εξελίξεων πέρα από τα δεδομένα και τα υπάρχοντα. Η φαντασία προσφέρει επιπλέον επιλογές και η συνθετική της φύση πιστεύω πως ήταν αυτό που έκανε την νοημοσύνη μας να εξελιχθεί πέρα από το στάδιο της φάσης δράση-αντίδραση.
Ξανά όμως το ερώτημα επανέρχεται στο πως: πως δημιουργήθηκε η φαντασία; Γιατί τα ζώα δεν έχουν φαντασία ή μήπως έχουν σε ένα πιο πρώιμο στάδιο;
Γνώμη μου είναι ξανά, πως πίσω από τον μηχανισμό ανάπτυξης της φαντασίας κρύβονται τα όνειρα. Τα όνειρα διδάσκουν στον άνθρωπο πως υπάρχουν κόσμοι και συμβάντα πέρα από αυτά που έχει ζήσει. Και κάπως έτσι, του δίνουν την υπόνοια την επιλογής, την επιλογή να κάνει πραγματικό αυτό που συντέθηκε αρχικά στο κεφάλι του!
Όμως, με την σειρά τους… πως δημιουργήθηκαν τα όνειρα που φαίνεται να έπαιξαν ένα τόσο καταλυτικό ρόλο στην ανθρώπινη εξέλιξη; Τα όνειρα μοιάζουν να εξυπηρετούν πολλές λειτουργίες. Η κλινική εμπειρία όμως έχει δείξει πως αποτελούν τον τρόπο επικοινωνίας (μέσα από μια πολύπλοκη συμβολική γλώσσα) ανάμεσα στους δυο πόλους του ανθρώπου, την Συνείδηση και το Ασυνείδητο.
Φανταστείτε πως η Συνείδηση σας είναι ένα ερμητικά σφραγισμένο δωμάτιο χωρίς παράθυρα και πόρτες. Το μόνο που συμβαίνει σ’ αυτό το δωμάτιο είναι οι προβολές μιας τηλεόρασης που δείχνουν εικόνες από κάπου που εσείς δεν έχετε πάει ποτέ αληθινά. Κι όμως, αυτές οι εικόνες πρέπει να έρχονται από κάπου. Πρέπει να υπάρχει μια κάποια κεραία που να μεταφράζει τα εξωτερικά μηνύματα σε κατανοήσιμη εικόνα και ήχο. Μήπως όμως αυτή η κεραία συλλαμβάνει περισσότερα από όσα δείχνει; Μήπως μερικές φορές η τηλεόραση σας δείχνει σκιές από εκπομπές συνδρομητικών καναλιών;
Τα όνειρα λοιπόν είναι (εκτός των άλλων) αυτές οι σκιές στην οθόνη της Συνείδησης μας!
Γιατί όμως –ή αν θέλω να μείνω πιστός στο μέχρι τώρα ύφος του λόγου μου– πως η Συνείδηση προέκυψε (διαχωρίστηκε;) από το Ασυνείδητο;
Εδώ δεν έχω κάποια ασφαλή απάντηση να μοιραστώ μαζί σας! Αυτό που μπορώ να υποθέσω όμως, είναι πως την στιγμή που άρχισε ο διαχωρισμός αυτός, προέκυψε το σύστημα των (ελεύθερων) επιλογών. Όταν οι πρωτόπλαστοι επιλέξανε τον καρπό του απαγορευμένου δέντρου, βγήκαν από την συλλογική ενότητα με το θείο. Διάλεξαν και ως εκ τούτου ξεχώρισαν… και κάπως έτσι τα πράγματα ακολούθησαν την ροή τους.
Όμως, εύλογα θα μπορούσατε να ρωτήσετε εδώ, αν οι μυθικοί αυτοί πρωτάνθρωποι δεν επέλεγαν, μήπως αυτό σημαίνει πως η ιστορία του κόσμου θα παρέμενε στατική;
Θα αναδιατυπώσω την ερώτηση: μήπως το ίδιο το σύμπαν «σπρώχνει» τα παιδιά του να αναπτύξουν Συνείδηση; Έξυπνο ερώτημα δεν νομίζετε; Βέβαια, αυτό το «σπρώχνει» υπονοεί βούληση. Μήπως υπαινίσσομαι κάποιον θεό;
Μάλλον όχι! Υπαινίσσομαι την τυχαιότητα. Πιστεύω δηλαδή πως το σύμπαν μας είναι τόσο άπειρο που «χωράει» κάθε μορφή πειραματισμού. Έτσι, μερικές σπάνιες φορές, ανάμεσα στα αστρομμύρια των συνθέσεων και των αποσυνθέσεων, προέκυψε πως μέσω της Συνείδησης (που γέννησε όπως είπαμε τα όνειρα, που γέννησαν την φαντασία και την επιλογή) το ίδιο το σύμπαν μπορεί να περάσει σ’ ένα διαφορετικό στάδιο ύπαρξης!
Θυμάστε την Αποκάλυψη του Ιωάννη πως στο τέλος του βιβλίου όλα αλλάζουν και μεταμορφώνονται σ’ ένα καινούργιο κόσμο – ordo ab chao θα λέγαμε εδώ. Και ίσως έτσι να είναι.
Ίσως ο άνθρωπος (σήμερα) και τα ζώα (σύντομα), αλλά και οι εξωγήινοι (κάπου στην γαλαξιακή μας γειτονιά) να εργάζονται δίχως να το καταλαβαίνουν για να «σπρώξουν» το σύμπαν σε μια νέα μορφή υπόστασης.
Μην σας έρχεται στο μυαλό το 2012! Για να συμβούν όλα αυτά χρειάζονται εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης. Μόνο που… αλήθεια πως μπορώ να το μάθω αυτό… σε ποιο σημείο την εξελικτικής πορείας βρισκόμαστε σήμερα; Στην αρχή, στην μέση ή λίγο πιο κοντά στο τέλος; Και ποια θα είναι άραγε η αρχιτεκτονική δομή της νέας επερχόμενης ουράνιας «Ιερουσαλήμ»;
Αυτά είναι ορισμένα ερωτήματα που αξίζει να τα… φανταστούμε.

Related Posts

Tags

Share This