Θα Εμψυχώσουν οι Σκέψεις μας τις Μηχανές;
Μια νέα τηλεοπτική σειρά θα κάνει το ντεμπούτο της σύντομα στην Αμερική. Πρόκειται για το prequel του Battlestar Galactica, το Caprica.Στο σημείο αυτό δεν μας ενδιαφέρει τόσο η υπόθεση της σειράς, όσο μια λεπτομέρεια: ο άνθρωπος βρίσκει τρόπο να περάσει το σύνολο των μνημονικών του στοιχείων στο σκληρό δίσκο των υπολογιστών. Το θέμα δεν είναι ακριβώς πρωτότυπο – το 1995 είδαμε το ίδιο επίτευγμα στο Johnny Mnemonic που έγραψε ο πατέρας του cyberpunck, William Gibson. Το πραγματικό ερώτημα όμως είναι: πρόκειται για ανέφικτη επιστημονική φαντασία ή για μια μελλοντικά πιθανή πραγματικότητα;
Σήμερα εντόπισα εδώ αυτή την είδηση, πως δηλαδή μέχρι το 2040 θα είναι δυνατή η μεταφορά της ανθρώπινης νόησης μέσα στην μηχανή. Μια ακόμη αισιόδοξη προφητεία βασισμένη στο ρεύμα σκέψης του transhumanism ή ένα αναπόφευκτο μέλλον; Ειλικρινά μιλώντας πάντα, ευελπιστώ στο δεύτερο…
Related Posts
Tags
Share This
Το θέμα είναι σε τι σύνολο θα επιτευχθεί αν επιτευθχεί. Αν είναι απλά δεδομένα αναμνήσεων, δεν χρησιμεύουν στην εξομοίωση της ψυχής ή της συνείδησης καθώς συνδέονται και με άλλους παράγοντες. Επίσης πρέπει να προσδιοριστεί σε τι επίπεδο θα γίνει, συνειδητό ή και στο ασυνείδητο. Ακόμα, οι πληροφορίες θα αφορούν απλά αναμνήσεις τύπου εικόνας και ήχου ή και συναισθήματα που συνδέονται με τις αναμνήσεις;
Το θέμα είναι πως σαν και αν γίνει εφικτό, θα αποτελέσει αντικείμενο της παραβίασης προσωπικών δεδομένων. Επίσης μπορεί να πέσει και θύμα εσκεμένης ή μη παραποίησης. Επιπλέον στην τελική ποιά θα είναι η χρησιμότητά του; Αν μπορούσαμε να πούμε ότι θα μπορούσε κάνεις να βγάλει ένα πλήρες αντίγραφο του εγκεφάλου του και ύστερα να το μεταφορτώσει σε έναν κλώνο του, πάλι θα ήταν ανέφικτο διότι οι νευρώνες και η δομή του κάθε εγκεφάλου διαμορφώνονται σταδιακά, προσαρμοζόμενοι. Άρα σε έναν "κενό" εγκέφαλο δε θα είχε εφαρμογή. Ύστερα, πως γνωρίζουμε πως κάποιος θα χρησιμοποιήσει τα δεδομένα αυτά, εφόσον η προηγούμενη εφαρμογή είναι εφικτή, ώστε να κατασκευάσει στρατό από κλώνους με την ίδια εκπαίδευση, χαρακτήρα και συνείδηση; Μήπως έτσι χάνεται το νόημα της εκπαίδευσης και η δυνατότητα αξιολόγισης γνώσεων και εμπειριών και στο τέλος γίνουμε εμείς μηχανές δίχως κρίση;
Δεν θα διαφωνήσω με τους προβληματισμούς σου, αλλά είμαι βέβαιος πως με την πάροδο του χρόνου τα όποια τεχνικά εμπόδια θα βρουν την λύση τους. Όσον αφορά τα ηθικά και φιλοσοφικά ζητήματα, θα βρεθεί τρόπος τα επιτεύγματα να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία μας, απλά ξανά χρειάζεται χρόνος. Δεν νομίζω πως η απάντηση βρίσκεται σε συντηρητικές ακρότητες (βλ. τους Αμερικάνους Αmish) αλλά στην ισορροπία. Απλά πρέπει να δοκιμαστούμε και να ωριμάσουμε εντός των αλλαγών. Το μέλλον είναι αναπόφευκτο!!
Πιστεύω πάντως ότι θα αργήσουν πολύ να βρεθούν λύσεις για τα όποια τεχνικά εμπόδια. Ήδη τα τεχνολογικά επιτεύγματα που ζούμε σήμερα δεν έχουν ενταχθεί ομαλά στην κοινωνία μας και θα αργήσουν επίσης να ενταχθούν και όταν θα γίνει αυτό, θα είναι με την μορφή του τεχνοκρατισμού (ήδη έχει φτάσει σε αυτό το επίπεδο, ακόμα και στην Ελλάδα). Όσο αφορά την όποια ισσοροποία, συμφωνώ αλλά και διαφωνώ. Όλα έχουν δυό πλευρές πάντοτε. Πες τις μαύρη και λευκή (αν και θα ακουστώ κλισέ). Το θέμα είναι ότι εμείς επιλέγουμε να δούμε μόνο την μία (συνήθως αυτή που μας βολεύει). Αν δεν αποκτήσουμε ισσοροποία μέσα μας (που πολύ το αμφιβάλω), απλά δεν μπορεί να υπάρξει ισσοροποία έξω. Η ψευδαίσθηση της ισσοροποίας ίσως, αλλά όχι πραγματική ισσοροποία. Η εξέλιξη είναι αναπόφευκτη θα έλεγα. Είναι ταχύς όμως και δεν προλαβαίνουμε να ωριμάσουμε. Ίσως εσύ και εγώ ναι, αλλά όχι οι νεώτερες γενιές.
Το βασικό κενό που εξακολουθεί και δημιουργεί λογικό σφάλμα στην όλη θεώρηση περί εμψυχωμένων μηχανών είναι η στοιχειώδης οντολογική διαφορά μεταξύ της έννοιας λογική/νοημοσύνη, και της έννοιας "ψυχή". Βέβαια η υπαρξη της ψυχής δεν μπορεί να αποδειχτεί ικανοποιητικά για όλους, οπότε είναι έυκολο να ξεγελαστούμε και να πιστέψουμε ότι ψυχή = νομηοσύνη= συνείδηση.
Όμως, αυτό ακολουθεί μια γραμμική ροή σκέψης και προϋποθέτει ότι όλα όσα αφορούν τον άνθρωπο είναι μετρήσιμα και γραμμικά – κάτι που επίσης όχι μόνο δεν μπορεί να αποδειχθεί, αλλά που μπορεί να αναιρεθεί με βάση τόσο την κβαντική θεωρία όσο και πρόσφατες νευρολογικές μελέτες για εκείνες τις "μυστήριες" αόρατες λειτουργίες του νου όπως η διαίσθηση και η φαντασία. (Υπάρχουν διαθέσιμες πηγές για όποιον ενδιαφέρεται). Οι εσωτερικές νοητικές και "ψυχικές" λειτουργίες βασίζονται πολύ περισσότερο σε αυτό το πλαίσιο παρά σε οτιδήποτε μπορεί να μετρηθεί με παραδοσιακά επιστημονικά όργανα.
Η νοημοσύνη και η συνείδηση μπορούν να προγραμματιστούν – με βάση όμως τις ηθικές αξίες του πολιτισμού μας και την κρίση του επιστήμονα που δημιουργεί το πρόγραμμα. Άρα, αφενός εξακολουθεί και λείπει το βασικότατο στοιχείο "ελεύθερη βούληση" που καθιστά τον άνθρωπο… άνθρωπο, και χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρχει η αέναη δυναμική που προκαλεί την πρόοδο και την εξέλιξη. Θα είναι μίμηση, και όχι εξελικτικά ανώτερη μορφή ύπαρξης. Αφετέρου δε, αν, χάριν συζήτησης, δεχτούμε ότι ευσταθούν ορισμένες εσωτερικές φιλοσοφίες που αφορούν την υπόσταση της ψυχής, τότε βάση της Καμπαλά (της αρχικής Εβραϊκής Καμπαλά και όχι μεταγενέστερων συγκρητικών παραλλαγών της) η ύλη που διαμορφώνει το σώμα και την υπόστασή της παίζει εξίσου μεγάλο ρόλο στην διαμόρφωση της ψυχικής υπόστασης και λειτουργίας (βλ. Σεφέρ Γετσιράχ 1:7). Οτιδήποτε κατασκευαστεί από τον άνθρωπο μέσα στον υλικό κόσμο, όσο λεπτεπίλεπτα προγραμματισμένο και να είναι, θα εξακολουθεί να είναι μια απομίμηση, ένα Γκόλεμ κατά την Καμπαλά. Αυτό σημαίνει ότι όχι μονο δεν ευσταθεί η δυνατότητα δημιουργίας της transhuman οντότητας λόγω αδυναμίας κλωνοποίησης της έννοιας της ψυχής, αλλά ότι η έννοια "ψυχή" είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την έννοια "σώμα".
Και θα συμφωνήσω με το επιχείρημα του φίλου Νέκυ, ότι οι αναμνήσεις πράγματι δεν μπορούν να αποτελέσουν υποκατάστατο για την συνείδηση αφού διαμορφώνονται από πολλαπλούς αστάθμητους παράγοντες, όπως άλλωστε και αυτό που ονομάζουμε νοοτροπία, ταμπεραμέντο, κοκ.
Όσο συναρπαστικές και να είναι οι υποθέσεις για την δυνατότητα να ξεπεράσουμε την φθαρτή και θνητή μας υπόσταση, προϋποθέτουν ότι ο υλικός θάνατος είναι κάτι κακό, και ότι έχουμε εξαντλήσει όλες τις δυνατρότητες που μας έχει δώσει η υπαρκτή φύση μας, έστω και αν δεν τις έχουμε καν εξερευνήσει ακόμη στο έπακρό τους "όπως είναι", χωρίς δηλαδή τεχνολογικές προσθήκες. Είναι το ίδιο φαινόμενο που παρατηρούμε σχετικά με το γεγονός ότι κυνηγάμε τρόπους να ταξιδέψουμε ενδογαλαξιακά ενώ δεν έχουμε καν εξερευνήσει ακόμη τους ωκεανούς μας, τεράστιες περιοχές εκ των οποίων μένουν αχαρτογράφητοι. Δεν έχουμε λύσει τα προβλήματα του λοιμού, του ρατσισμού, του πολέμου, της εσωτερικής ισορροπίας και αυτογνωσίας. Μήπως θα έπρεπε να μελετήσουμε λίγο καλύτερα τί σημαίνει άνθρωπος προτού βιαστούμε να τον ξεπεράσουμε;
Ζητώ συγνώμη για το μακρυσκελές σχόλιο αλλά πραγματικά θεωρώ ότι είναι μια θέση τόσο επικίνδυνη όσο και άξια διαλεύκανσης, και ότι είναι τρομερά σημαντικό, όσοι θέλουν να ασχοληθούν με τις δυνατότητες της ανθρώπινης ύπαρξης πρώτα απ'όλα να απαντήσουν στο βασικό ερώτημα, τί εστί άνθρωπος. (δεν αναφέρομαι στον φίλο Γιώργο που μας φιλοξενεί εδώ στη σελιδα του αλλά σε όσους και όσες καταπιάνονται με τις θεματικές αυτές).