Η Ψυχαναλυτική Απορία

15/05/15 by Γιώργος Ιωαννίδης

Ιωάννα Πετρίδου
Η Ψυχαναλυτική Απορία
εκδ. Ένεκεν
σελ: 96
κυκλ: Απρίλιος 2015

Στη μικρή βιβλιοθήκη των στοχασμών, οι τίτλοι των έργων που σχηματίζουν τη γέφυρα συνάντησης του αναζητητή με τον κόσμο των ιδεών, αντιστοιχούν στο βάθος της ψυχής όπου ο ίδιος πάντα αναγνώστης, αργά ή γρήγορα θα διακρίνει να απλώνεται μπροστά του.
Ο πεζός, ο δοκιμιακός, ο αφηγηματικός και φυσικά ο ποιητικός λόγος -όλοι τρόποι εξερεύνησης αυτού του βάθους- θα υστερούσαν αν δεν υπήρχε η ψυχ-αναλυτική ματιά καθώς πίσω από την γλώσσα βρίσκεται πάντα ο άνθρωπος. Γι’ αυτό λοιπόν, έργα όπως η συλλογή στοχαστικών εργασιών της ψυχαναλύτριας Ιωάννας Πετρίδου “Η ψυχαναλυτική απορία” αποτελεί ένα αξιοπρόσεχτο σταθμό στην πορεία της (εσωτερικής) αναζήτησης.
Ανάμεσα στο κλασσικό ελληνικό μύθο της Μέδουσας και του Οιδίποδα, στην φροϋδική σκέψη και τον Λακανικό λόγο, η συγγραφέας εξετάζει διεισδυτικά, μια σειρά θεμάτων που αναδύονται τόσο από την ψυχαναλυτική κλινική εμπειρία όσο και από τον ελεύθερο φιλοσοφικό συλλογισμό, πραγματοποιώντας μια ξεχωριστή ανθολογία μελετημάτων με ποικίλα επίκεντρα μα αφετηρία την έννοια της απορίας.
Όμως το έναυσμα της αναζήτησης -«ποιος είμαι;»- που τόσο στοιχειώνει τους άνδρες και τις γυναίκες της Πνευματικότητας (και όχι μόνο) δεν αποτελεί αντικείμενο της ψυχανάλυσης, παρατηρεί η συγγραφέας. «Δεν πρόκειται καθόλου, στην ψυχανάλυση», θα πει ο Λακάν, «για ένα γνώθι σαυτόν, αλλά για την αντίληψη του ορίου αυτού του γνώθι σαυτόν, επειδή το όριο αυτό είναι καθαρά της φύσης της λογικής της ίδιας». Άλλωστε και ο Ηράκλειτος σε ένα από τα αποσπάσματα του είπε ότι: «όποιον δρόμο κι αν ακολουθήσεις, δεν θα βρεις τα όρια της ψυχής. Τόσο βαθύς είναι ο λόγος της».
Στην ψυχανάλυση λοιπόν, «δεν υπάρχει επιθυμία γνώσης» γράφει ο Λακάν (και επαναλαμβάνει η συγγραφέας). Αντίθετα αυτό που οδηγεί στη γνώση είναι η επιθυμία.