Το Μαγικό Σινεμά του Alejandro Jodorowsky
Δεν είναι εύκολο να παρακολουθήσεις μια από τις ταινίες του Alejandro Jodorowsky. Μπορεί η φιλμογραφία του να είναι μικρή, όμως το εύρος των αναλύσεων που επιδέχονται θα γέμιζαν εύκολα πολλούς τόμους βιβλίων.
Ο Jodorowky γεννήθηκε το 1929 στη Χιλή και από νωρίς ενδιαφέρθηκε για την ποίηση, την ψυχολογία και τη φιλοσοφία, επιστήμες που σπούδασε αλλά ποτέ δεν ολοκλήρωσε, καθώς τον κέρδισε το θέατρο και η τέχνη της παντομίμας. Έχοντας ήδη στο βιογραφικό του το Teatro Mimico (μια ομάδα πενήντα ηθοποιών), ταξίδεψε στο Παρίσι όπου και συνεργάστηκε με το διάσημο μίμο Marcel Marceau σχεδιάζοντας πολλές πρωτότυπες παραστάσεις.
Στις αρχές του 1960 θα γνωρίσει τον πατέρα του Σουρεαλισμού Andre Breton, τον οποίο όμως θα βρει εξαιρετικά συμβατικό! Ως αποτέλεσμα, θα δημιουργήσει το 1962 το Κίνημα του Πανικού, μια κολεκτίβα καλλιτεχνών που αντιτίθονταν σε οποιαδήποτε μορφή σκηνοθετικής υπαγόρευσης, εκφράζοντας μέσα από το σώμα, την κίνηση και το συμβολισμό ένα είδος αταβιστικής τέχνης.
Κάπως έτσι θα προκύψει το Fando y Lis (1967), η δεύτερη ταινία του Jodorowsky (η πρώτη ήταν το Les Tetes Interverties του 1957, με εισαγωγή του Jean Cocteau, που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν χαμένη!), που όταν προβλήθηκε για πρώτη φορά στους κινηματογράφους, εξόργισε τον κόσμο σε σημείο που ήθελαν να λιντσάρουν το σκηνοθέτη!
Γυρνώντας πίσω στο σπίτι του στο Μεξικό, μαθήτευσε κοντά σ’ ένα βουδιστή μοναχό, γεγονός που θα συμβάλει σημαντικά στην καριέρα του. Έτσι, το 1970 θα σκηνοθετήσει το πραγματικά παράδοξο (και αντισυμβατικό) γουέστερν El Topo, την ιστορία ενός μοναχικού (πιστολέρο) καβαλάρη που αναζητά τη φώτιση. Το ψυχεδελικό αποτέλεσμα προκάλεσε τόσο έντονα την προσοχή των κριτικών, μαζί και του John Lennon, ο οποίος συνέβαλε σημαντικά στη διακίνηση της ταινίας στις ΗΠΑ.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα ο Jodorowsky να γίνει γνωστός στους underground καλλιτεχνικούς κύκλους και να βρει τα χρήματα για την ολοκλήρωση του magnum opus του, του The Holy Mountain (1973). Η ταινία είναι ένα απάνθισμα βουδιστικών και καμπαλιστικών αντιλήψεων, που μέσα από ένα ατελείωτο σουρεαλιστικό παιχνίδι συμβολικών καταστάσεων (βασισμένων στα Ταρώ) παρουσιάζει τη διάλυση, τη δοκιμασία, την κάθαρση και την αποκάλυψη της φώτισης!
Όπως ήταν αναμενόμενο, η ταινία απέκτησε φανατικούς φίλους στην occult σκηνή, κέρδισε όμως την αδιαφορία της μεγάλης μάζας των θεατών. Παρ’ όλ’ αυτά, ένα νέο project ευδοκίμησε στην ενθουσιώδη ψυχή του Jodorowsky – η μεταφορά του Dune στην Μεγάλη Οθόνη.
Έχοντας αγοράσει τα δικαιώματα του βιβλίου το 1974, ξεκίνησε την προετοιμασία μαζεύοντας γύρω του μια λαμπρή ομάδα καλλιτεχνών: Σαλβαντόρ Νταλί (στο ρόλο του Αυτοκράτορα), Όρσον Ουέλες (στο ρόλο του Βαρόνου), Moebius και Giger (υπεύθυνοι για το σχεδιασμό των κουστουμιών και των σκηνικών), Pink Floyd (για το soundtrack) κ.ο.κ.
Σύμφωνα με τον Jodorowsky, το δικό του Dune θα διαρκούσε 14 ώρες και θα ήταν ένας πραγματικός ενσαρκωμένος θεός της τέχνης, τον οποίο όλοι θα μπορούσαν να έχουν σαν σημείο αναφοράς!
Δυστυχώς, όμως, εντελώς απροσδόκητα ο παραγωγός εγκατέλειψε το όλο εγχείρημα…
Ο Jodorowsky δεν πτοήθηκε, καθώς η συνεργασία του με το Moebius γέννησε την πετυχημένη σειρά κόμικ (φουτουρισμού και μεταφυσικής) The Incal, Μεταβαρώνοι και Technopriests. Κινηματογραφικά, όμως, αναγκάστηκε να περιοριστεί στις απαιτήσεις των παραγωγών του (βλ. Tusk και The Rainbow Thief), οι οποίοι τον εμπόδιζαν με κάθε τρόπο να παρέμβει στο σενάριο!
Κάπως έτσι αποκήρυξε τα τελευταία του έργα, και πλέον σήμερα εργάζεται αναπτύσσοντας το δικό του σύστημα ανθρωποανάλυσης (Psychomagic), και ετοιμάζοντας δυο νέες ταινίες (που αναμένονται να κυκλοφορήσουν σύντομα), πιστές στην προσωπική του αισθητική. Το Abel Cain (η συνέχεια του El Topo) και το αυτοβιογραφικό The Dance of Reality.
Ενδιαφέρον το κείμενο. Μήπως γνωρίζετε αν κυκλοφορούν τα παραπάνω έργα ευρέως στα DVD Club; Είχα στην περιοχή μου ένα πολύ ενημερωμένο κατάστημα, με ταινίες, που πολύ δύσκολα εύρισκες αλλού, αλλά λόγω Ιnternet και οικονομικής κρίσης, έχει περιοριστεί να φέρνει μόνο τις πιασάρικες.
Θεωρητικά ναι, αλλά ομολογώ πως και η δική μου ταινιοθήκη έχει εμπλουτιστεί σημαντικά από τις προσφορές στο διαδίκτυο!