Clavis Inferni – Το Κλειδί της Κόλασης

26/10/11 by Γιώργος Ιωαννίδης

CLAVIS INFERNI
Το Απαγορευμένο
Μαγικό Βιβλίο
του Άγιου Κυπριανού

Το 2005, εκδόθηκε στη χώρα μας –σε μια εξαιρετικά καλαίσθητη και προσεγμένη έκδοση– το γριμόριο Magia Naturalis et Innaturalis (1849), που αποδίδεται στον θρυλικό Δρ. Γιοχάνες Φάουστ.
Από την πρώτη στιγμή, η πλούσια εικονογράφηση του βιβλίου μού προκάλεσε την προσοχή, όμως δεν είχα μέχρι τότε τα μέσα για να διασταυρώσω την πηγή των παράξενων εικόνων που το συνόδευαν.
Το επόμενο κομμάτι στο παζλ εμφανίστηκε το Μάιο του 2009, όταν ο καθηγητής κοινωνικής ιστορίας του Πανεπιστημίου Hertfordshire, Owen Davies, κυκλοφόρησε το νέο του πόνημα Grimoires: A History of Magic Books, όπου στο εξώφυλλο έβαλε ένα περίεργο έμβλημα με τρία ερπετά και ένα σταυρό επάνω σε μια πυραμίδα.
Κάπου μέσα στο βιβλίο έγραφε πως η εικόνα προέρχεται από ένα μαύρο μαγικό βιβλίο του Αγίου Κυπριανού… αλλά δεν πρόσφερε περαιτέρω πληροφορίες. Τελικά, το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, κυκλοφόρησε για πρώτη φορά και σε περιορισμένα αντίτυπα (μόλις 200) ένα πραγματικά σπάνιο έργο που έμελλε να απαντήσει σ’ όλα τα παραπάνω, ανοίγοντας μαζί ορισμένα καινούργια μεγάλα ερωτήματα.
Ο τίτλος του είναι Clavis Inferni sive magia alba et nigra approbata Metatrona που σημαίνει Το Κλειδί της Κόλασης με τη Λευκή και Μαύρη Μαγεία όπως Φανερώθηκε από τον Μέτατρον. Όσον αφορά τον συγγραφέα αυτού του βαρύγδουπου γριμορίου, είναι ο Άγιος Κυπριανός…

Ποιος Είναι ο Άγιος-Μάγος Κυπριανός;
Στην εκκλησιαστική ιστορία υπάρχουν δυο Άγιοι με το ίδιο όνομα. Αυτός που μας ενδιαφέρει εδώ όμως δεν είναι ο Κυπριανός της Καρχηδόνας, αλλά της Αντιόχειας, που το 304 πέθανε μαρτυρικά από τους διωγμούς του Διοκλητιανού.
Πώς γίνεται όμως ένα άγιος να υπογράφει βιβλία μαγείας; Σύμφωνα πάντα με την Παράδοση, ο Κυπριανός (που καταγόταν από μεγάλη και πλούσια οικογένεια Συγκλητικών) ήταν μύστης των αρχαίων τρόπων της μαγείας (σύμφωνα με ένα λατινικό χειρόγραφο που βρέθηκε στο Βατικανό και διέδωσε η Μπλαβάτσκυ, ο Κυπριανός ήταν φύλακας του Δράκου στο Ναό της Παλλάδας), γνωρίζοντας όλες τις μεθόδους να εξουσιάζει τα πνεύματα και τους δαίμονες.
Όταν όμως προσπάθησε να μαγέψει μια Χριστιανή παρθένα (την Αγία Ιουστίνα), οι δαίμονες που τις έστειλε για να τη διαβάλουν ερωτικά, γύρισαν πίσω τρομαγμένοι από το σημάδι του σταυρού που έκανε η κοπέλα. Τότε ο Κυπριανός συνειδητοποίησε πως η δύναμη του Ιησού είναι μεγαλύτερη από αυτή που υπηρετούσε, και βαφτίστηκε Χριστιανός, κηρύττοντας το λόγο του Θεού.

Τα Μαγικά Βιβλία του Αγίου
Ο Άγιος Κυπριανός έγραψε πολλά συγγράμματα και 87 επιστολές. Από τη μαγική του βιβλιοθήκη όμως, λέγεται πως δεν σώθηκε τίποτα, αφού έκαψε ολόκληρο το περιεχόμενό της.
Παρ’ όλα αυτά, ο θρύλος θέλει κάποια συγγράμματα να διέφυγαν τις φλόγες, βιβλία που είχε γράψει ο ίδιος πολύ πριν αποκηρύξει τη μαγεία. Αυτά ονομάζονται σήμερα Cyprinaus και δεν είναι λίγα…
Το 17ο και 18ο αιώνα, εμφανίστηκαν στη Νορβηγία περίπου 150 (!) Μαύρα Βιβλία (Svarteboka), διαφορετικά γριμόρια που αποδίδονταν όλα στον Κυπριανό. Το 19ο αιώνα κυκλοφόρησε το Cyprien Mago ante Conversionem στην κεντρική Ευρώπη, που ανέγραφε σαν αρχική ημερομηνία έκδοσης το 1460. Αντίστοιχα, στην Ισπανία κυκλοφόρησαν το Libro de San Cipriano και το O Antigo Livro de Sao Cipriano, έργα που ήταν γεμάτα από ξόρκια του Κυπριανού που έδεναν και ξέλυναν τα μάγια.
Από όλα αυτά, το Libro de San Cipriano (1849) έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς περιέχει προσευχές για τον Φύλακα Άγγελο, μια λίστα από 174 θησαυρούς και τους τρόπους να βρεθούνε, θεραπευτικά ξόρκια, μια προσευχή στον Μαύρο Τράγο και άλλα πολλά.
Αξίζει να σημειώσω πως το συγκεκριμένο βιβλίο έφτασε μέσω της Πορτογαλίας στη Βραζιλία, όπου μέχρι και σήμερα έχει γνωρίσει δεκάδες εκδόσεις και παραλλαγές, κερδίζοντας μια ξεχωριστή θέση στην τοπική μαγική Παράδοση. Είναι δυνατόν όμως, όλα αυτά τα βιβλία να γράφτηκαν από τον Κυπριανό; Και τι γίνεται με το Κλειδί της Κόλασης;

Ποιο Είναι Αυθεντικό;
Κανένα από τα βιβλία που αποδίδονται στον Κυπριανό δεν είναι αυθεντικό έργο του Αγίου. Το ξέρουμε αυτό, διότι η φιλολογική μελέτη έδειξε πως όλα προέρχονται από νεώτερες εποχές.
Το Κλειδί της Κόλασης όμως ξεχωρίζει ανάμεσα στα ψευδεπίγραφα. Αφενός μεν, γιατί εκδόθηκε για πρώτη φορά το 2009, αφετέρου, γιατί κανείς πραγματικά δεν γνωρίζει τον συγγραφέα του… Το χειρόγραφο αγοράστηκε από τον συλλέκτη σπάνιων βιβλίων, Sir Henry Wellcome στις 29 Μαρτίου 1912, αλλά η προηγούμενη πορεία του είναι αβέβαιη.
Κάποιοι πιστεύουν πως είναι έργο του Βαρόνου Robert Curzon (1810-1873), επειδή στη βιβλιοθήκη του έχουν βρεθεί βιβλία που αφορούν τη ζωή του Κυπριανού, όπως και μια Σολομωνική, την οποία υπέγραψε με κωδικό σύστημα παρόμοιο με αυτό που παρουσιάζει το Κλειδί της Κόλασης.
Μια άλλη θεωρία θέλει κάποιον Γερμανό θεολόγο με το όνομα Johann Cyprianus (1642-1723), συντάκτη του μυστηριώδους βιβλίου μας. Η θεωρία αυτή βασίζεται στην αγάπη του Γερμανού Κυπριανού για την αλχημεία αλλά και στην ημερομηνία έκδοσης του Clavis Inferni που σύμφωνα με το κείμενο της πρώτης σελίδας, είναι το 1717… την ίδια χρονιά που γεννιέται ο Ελευθεροτεκτονισμός!

Το Περιεχόμενο του Βιβλίου
Τι το ιδιαίτερο λοιπόν έχει αυτό το περίφημο χαμένο βιβλίο του Κυπριανού; Το Clavis Inferni παρέμενε άγνωστο σε μύστες και ακαδημαϊκούς, για τουλάχιστον έναν αιώνα. Τώρα όμως που το έργο δημοσιεύτηκε, αξιόλογοι ερευνητές όπως ο Stephen Skinner, ο David Rankine και ο καλός φίλος Ιωάννης Μαραθάκης διαπίστωσαν ορισμένες ιστορικές και μαγικές αξιόλογες λεπτομέρειες…
Το Κλειδί της Κόλασης αποτελείται από 21 σελίδες. Το κείμενο είναι γραμμένο σε τρεις γλώσσες (ελληνικά, εβραϊκά, λατινικά). Κάποιες λέξεις είναι γραμμένες ανάποδα, ενώ κάποια άλλα σημεία είναι κωδικοποιημένα με μαγικά αλφάβητα.
Αυτός που το έγραψε φαίνεται πως γνώριζε καλά το Heptameron του Peter de Abano (1250-1316) ενώ το φιλοτέχνησε με αξιοπερίεργες εικόνες που αργότερα επηρέασαν τον ζωγράφο του Magia Naturalis et Innaturalis.
Η διαφορά εδώ όμως δεν έγκειται μονάχα στην αισθητική: Το Κλειδί της Κόλασης απεικονίζει τους δαίμονες με μορφές ζώων, ακολουθώντας μια περίεργη τοτεμική Παράδοση που έχει τις ρίζες της στην αρχαία Ελλάδα και Αίγυπτο – θέμα που αναπτύσσω στο βιβλίο μου Δαίμονες: Οι Σκοτεινοί Άγγελοι (2006).
Εξίσου μοναδικό σ’ αυτό το βιβλίο είναι η απουσία των συνηθισμένων κοπιαστικών προσευχών που περιλαμβάνονται στα σολομωνικά βιβλία. Αντίθετα, το Clavis Inferni περιέχει απλά και άμεσα τυπικά επίκλησης των τεσσάρων Αρχαγγέλων και των τεσσάρων Δαιμονικών Βασιλιάδων (Paymon, Maimon, Egyn, Oracus).
Τέλος, στο επίκεντρο της μαγείας αυτού του Κυπριανάριου βρίσκεται η αλλόκοτη φιγούρα του Μέτατρον, που σύμφωνα με το Zohar, ο Θεός του έχει προσφέρει όλα τα κλειδιά του σύμπαντος (δηλαδή τα θεϊκά μυστικά), μαζί και αυτό της Κόλασης. Ποιος είναι όμως ο Μέτατρον;

Ο Βασιλιάς των Αγγέλων
Αποτελεί ίσως την πιο αινιγματική φιγούρα στην ιουδαϊκή κοσμολογία, ο βασιλιάς των αγγέλων, Μέτατρον. Σύμφωνα με την Παράδοση, η πρώτη του ενσάρκωση ήταν ο άγγελος Μιχαήλ, ενώ στη συνέχεια ο προφήτης Ενώχ. Κάποιοι τον αποκαλούν και κατώτατο Τετραγράμματο, τονίζοντας την υπεροχή του ανάμεσα στους αγγέλους.
Θεωρείται πως είναι αυτός που οδηγούσε τους Εβραίους στην έρημο, που πάλεψε με τον Ιακώβ (Γένεσης 32) και που συγκεντρώνει τις ψυχής όταν πεθαίνουν. Το όνομά του προέρχεται ίσως από το λατινικό metator που σημαίνει οδηγός, ή από το ελληνικό μετά θρóνος, εννοώντας πως είναι ο πρώτος αξιωματικός στους ουρανούς, ακριβώς μετά τον Θεό.
Αυτή λοιπόν η παράδοξη φιγούρα της ουράνιας ιεραρχίας φιλοξενείται στις σελίδες του Clavis Inferni. Ένα βιβλίο που, αν και ο χρόνος λησμόνησε, σήμερα επιτέλους μπορούμε να διαβάσουμε με ασφάλεια.

[Διαβάστε]
Την αξιέπαινη έκδοση του Clavis Inferni με σχόλια των Skinner και Rankine: The Grimoire of St. Cyprian (Golden Hoard, 2009).